Szlak Pamięci

W tym świątecznym i patriotycznym dniu zachęcamy do odwiedzenia miejsc położonych na nyskim Szlaku Pamięci…

 

❶ Plac Mikołaja Kopernika – Pomnik Patriotom Polskim

 Pomnik3

Pomnik odsłonięty  3 maja 2001 roku, autorstwa znanego nyskiego rzeźbiarza i artysty prof. Mariana Molendy. Pomnik upamiętnia Polaków, którzy walczyli i ginęli w imię niepodległości i wolności Rzeczpospolitej Polskiej.

Pomnik7a 

Pomnik nawiązuje kształtem do godła Polski – orła,

Pomnik4

pomiędzy skrzydłami wykonanymi z granitu w szklanej tubie zgromadzono pamiątki – symbole z miejsc ucisku i chwały: brzozowy krzyż – symbolizujący polskich żołnierzy pochowanych w polu, drut kolczasty nawiązujący do korony cierniowej Jezusa Chrystusa oraz mordu katyńskiego, prochy spod ściany straceń w obozie w Oświęcimiu, prochy polskich oficerów zamordowanych w Katyniu, Starobielsku, Ostaszkowie i Miednoji, kamień z Monte Cassino, ziemia z Cmentarza Łyczakowskiego oraz szabla ułańska z wojny polsko-bolszewickiej roku 1920.

Pomnik5

Z parku mamy widok na siedzibę władz miejskich - Urząd Miejski w Nysie

Park1

oraz siedzibę Starostwa Powiatowego w Nysie.

starostwo

 Jest też widok na średniowieczną wieżę przybramną zwaną Wrocławską

wieza2

oraz zabytkowy koścół św. Barbary.

kosciol 

❷ Budynek Urzędu Miejskiego w Nysie – tablica upamiętniająca „Ofiary ludobójstwa popełnionego przez faszystów niemieckich, komunistów sowieckich, nacjonalistów ukraińskich w latach 1939-1947”

 urzad1

Tablica upamiętnia polskie ofiary ludobójstwa dokonanego przez faszystów niemieckich, komunistów sowieckich w czasie okupacji Polski podczas II wolny światowej i nacjonalistów ukraińskich w trakcie rzezi wołyńskiej i innych mordów na Kresach Wschodnich. Tablica powstała w 2015 roku i znajduje się na bocznej ścianie Urzędu Miejskiego w Nysie – od strony ul. Chodowieckiego.

urzad2

❸ Ulica Kolejowa – Pomnik 50. Rocznicy „Akcji Burza”

Pomnik7 

Pomnik ufundowany przez społeczeństwo Nysy w 1994 roku w 50-tą rocznicę rozpoczęcia największej akcji militarnej Armii Krajowej w czasie II wojny światowej. Monument znajduje się na skwerze przy ul. Kolejowej.

Burza

❹ Ulica Dąbrowskiego tablica upamiętniająca majora Hieronima Dekutowskiego

Dekutowski 

Major Hieronim Dekutowski (pseudonim „Zapora”) – (1918-1949) – urodził się i wychował na Podkarpaciu. Jako ochotnik brał udział w obronie Lwowa, a następnie wraz z oddziałem przedostał się na Węgry, gdzie tworzy się armia polska. W 1943 roku przedostaje się do  Polski, w lubelskich oddziałach AK walczy z Niemcami. Od stycznia 1945 do lutego 1947 roku jest dowódcą antykomunistycznej partyzantki we wschodniej Polsce. Zdradzony i wydany, 16 września 1947 roku, zostaje pojmany przez UB w Nysie. Osądzony i skazany na siedmiokrotną karę śmierci. Wyrok wykonano 7 marca 1949 roku. Tablica wmurowana jest w ścianę budynku, w którym  w 1947 roku został pojmany przez Urząd Bezpieczeństwa.

❺ Muzeum Powiatowe w Nysie – Wystawa pt. „Kresy w pamięci mieszkańców Powiatu Nyskiego” oraz „Militaria – sala im. Bazylego Rogowskiego”

kresy horz
 

Muzeum Powiatowe w Nysie, mieszczące się obecnie w barokowym dawnym Pałacu Biskupów Wrocławskich, to najstarsza placówka muzealna na terenie Śląska Opolskiego. Początki muzeum sięgają roku 1897, kiedy to Towarzystwo Sztuki i Starożytności założyło w Nysie pierwszą placówkę gromadzącą dzieła sztuki z prywatnych kolekcji i pamiątki związane z historią miasta.

palac

W nyskim muzeum znajdują się dwie wystawy, które wpisują się w nyski szlak pamięci. Pierwsza z nich to wystawa pt. „Kresy w pamięci mieszkańców Powiatu Nyskiego”, gdzie zgromadzone są pamiątki, które mieszkańcy Nysy przywieźli ze sobą z Kresów Wschodnich, w trakcie repatriacji. Druga to wystawa pt. „Militaria – sala im. Bazylego Rogowskiego”, gdzie zgromadzona jest kolekcja historycznej broni białej i palnej ze zbiorów majora Bazylego Rogowskiego, ostatniego adiutanta i bliskiego współpracownika marszałka Rydza-Śmigłego, działacza konspiracyjnego na Węgrzech i Słowacji, urzędnika administracji państwowej, którego powojenne losy związały się z okolicami Nysy.

❻ Rynek, podcienie Domu Wagi Miejskiej – tablica upamiętniająca męczeńską śmierć piastowskiego księcia Mikołaja II panującego na Niemodlinie, ściętego w Nysie na Rynku w dniu 27 czerwca 1497 roku. Tablica pochodzi z 1966 roku ufundowana przez mieszkańców Ziemi Nyskiej. Mikołaj prawdopodobnie przeciwstawał się dominacji niemieckiej na tych terenach.

dwagi 

Podczas narady na zjeździe książąt śląskich, który odbywał się w ratuszu nyskim, w gniewie zamierzył się sztyletem na gospodarza - biskupa Jana Rotha. Za karę został pojmany, osadzony w wieży brackiej a następnie sądzony przez sąd ławinczy w Nysie i skazany na karę śmerci, którą to następnego dnia wykonano. Jego znamienne słowa zapamiętali potomni: "O Nyso, Nyso, dlategoż to moi przodkowie darowali cię  kościołowi, abyś mi teraz życie wydzierała". Ludność polska za czasów Jana Rotha nie miała lekko. Świadczy o tym wystawiony w tamtych czasach urzędowy nakaz dla ludności zamieszkującej Wójcice, nauki w przeciągu 5 lat języka niemieckiego pod groźbą wygnania.

Mikoaj 

❼ Rondo Jana Pawła II

IMGP5151

Rondo u zbiegu ulic Celnej, Moniuszki, Prudnickiej i Gierczak, gdzie powstała kamienna rzeźba składająca się z trzech ostrosłupów, na których umieszczone zostały trzy daty (1978, 2005, 2014) – data wyboru na papieża, data śmierci oraz kanonizacji Jana Pawła II.

❽ Plac Ignacego Paderewskiego – obelisk upamiętniający miejsce internowania uczestników III powstania śląskiego

obelisk

 Początkiem XX wieku, na Placu Paderewskiego znajdował się jeden z bastionów Twierdzy Nysa, w którym byli internowani Polacy, uczestnicy III powstania śląskiego.

plac1

placII

W miejscu tym został ustawiony pamiątkowy obelisk z płytą upamiętniającą bojowników o polskość Górnego Śląska.

mural

A to już współczesne dzieło wykonane na murze przylegającym do Placu Paderewskiego, upamiętniające 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę.

❾ Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego na Rynku

Pilsudski

Pomnik postawiony został w październiku 2018 roku, w 100. Rocznicę Odzyskania przez Polskę Niepodległości. Jego autorem jest prof. Marian Molenda. Pomnik ma nawiązywać do Pomnika Marszałka Piłsudskiego, który powstał w 1935 roku w Tarnopolu na Kresach Wschodnich, a który został zniszczony w czasie II wojny światowej.

 

❿ Dzwonnica Bazyliki św. Jakuba St. o św. Agnieszki

dzwonnica1

dzwonnica

Na ścianie dzwonnicy znajdują się trzy tablice upamiętniające Sybiraków, ofiary rzezi na Wołyniu oraz żołnierzy Armii Krajowej.